Jaką rolę pełnią rolki wariatora i sam wariator w skuterze?
Czym jest wariator i za co odpowiada?
Wariator w skuterze wpływa na maksymalną prędkość i możliwość dynamicznej jazdy, a zwłaszcza przyspieszenie, które jest w seryjnych modelach niewielkie. Nie każdy pamięta, że skutery nie mają skrzyni biegów. Część osób mylnie myśli, że pojazdy są wyposażone w automat… Tymczasem połączenie wariatora oraz sprzęgła środkowego tworzy tzw. skrzynię bezstopniową. Mimo że skuterom bliżej do motocykla, to „zmiana biegów” przypomina bardziej to, jak działają przerzutki w rowerze.
Jak zbudowane są wariatory?
Wariator to pewien rodzaj sprzęgła, który działa podobnie jak przednia przerzutka. Składa się z sześciu rolek wariatora, które w momencie wzrostu obrotów silnika - rozsuwają się i wypychają sam wariator w stronę tzw. przeciwtalerza. Między tymi elementami umieszczony jest pas napędowy, który w ten sposób, wraz ze wzrostem prędkości, porusza się po coraz większym obwodzie. Przejścia z mniejszego na większy obwód są bardzo płynne, dlatego właśnie nie możemy mówić dokładnie o biegach lub przerzutkach.
Co daje wymiana rolek wariatora?
Wymiana rolek wariatora jest pierwszym elementem tuningu skutera. Rolki są elementem napędu i bezpośrednio przekładają się na jego pracę. Nie jest do końca prawdą, że lżejsze rolki dają lepsze przyspieszenie, a cięższe poprawiają osiągi, jeśli chodzi o maksymalną prędkość. Tak naprawdę rolki do każdego modelu dobiera się indywidualnie i często metodą prób i błędów. Najlepszym sposobem jest wówczas wymiana rolek cięższych lub lżejszych zaledwie o pół kilograma i ponowne sprawdzenie pracy maszyny. Na pewno należy liczyć się z tym, że ciężkie rolki zmniejszają obroty silnika i odwrotnie. Powodem do wymiany rolek, poza ich zużyciem, jest tzw. „zamulenie” skutera. Wtedy wskazaniem mogą być lżejsze rolki.
Jak sprawdzić wariator w skuterze
Uszkodzone rolki wariatora w skuterze dają specyficzne objawy, przede wszystkim charakterystyczny dźwięk, który najpierw pojawia się po uruchomieniu silnika. Niestabilna praca odczuwane jest zwłaszcza na tzw. biegu jałowym. Uszkodzenie rolek i ich zużycie może też sprawdzić mechanik lub możemy to zrobić samodzielnie, jeśli wiemy, na co zwrócić uwagę. Powodem do wymiany rolek powinien być ich kanciasty kształt, co jest objawem zużycia. Ważna jest więc regularna konserwacja i serwis pojazdu, co pozwala uchronić się przed dodatkowymi kosztami.
Czy można rolki wariatora w skuterze wymienić samodzielnie?
Jeśli nie mamy doświadczenia, wszelkie prace serwisowe należy zostawić specjalistom. Wariator skutera 4t oraz wariator skutera 2t można wymienić z pomocą klucza pneumatycznego lub blokady wariatora, a także klucza płaskiego. Konieczne będą oczywiście nowe rolki. W pierwszej kolejności należy zdjąć obudowę wariatora i dopiero wtedy odkręcić nakrętkę wału. Następnie należy zdjąć przeciwtalerz i odsunąć umieszczony za nim pasek. Nowe rolki możemy włożyć dopiero po tym, jak ściągniemy wariator z tuleją i pokrywą. Pamiętaj, że w trakcie serwisu wkładamy 6 nowych rolek - jeśli są one na miejscu, odwracamy kolejność i montujemy poszczególne elementy, zwracając uwagę na to, aby wszystkie śruby i nakrętki zostały odpowiednio dokręcone. Jeśli już mamy rozkręcony wariator zawsze trzeba sprawdzić, czy jego plastikowe ślizgi są na talerzu.
Ślizgi wariatora to niewielkie plastikowe elementy, których zadaniem jest utrzymanie talerza w jednej pozycji. Nie tylko stabilizują talerz, ale redukując drgania, przyczyniają się do zwiększenia jego żywotności. Poza rolkami warto pamiętać też o regularnej konserwacji i serwisowaniu takich części, jak:
- pasek klinowy,
- tarcze stożkowe,
- stożkowe koła zębate,
- dzwon sprzęgła,
- sprężyna sprzęgła.
Jeśli serwisujemy skuter we własnym zakresie, warto wcześniej przygotować sobie stanowisko pracy i wszystkie niezbędne części i narzędzia do wykonania planowanych prac.