Płyn hamulcowy - dlaczego tak ważna jest regularna wymiana?
Do czego służy płyn hamulcowy?
Jak wskazuje sama nazwa, płyn hamulcowy służy do szybkiego wyhamowania pojazdu przez przeniesienie siły nacisku z pedału na klocki hamulcowe. Nie jest jednak jedynym elementem układu hamulcowego, który pozwala na zwiększenie bezpieczeństwa również zaparkowanego pojazdu. We współczesnych samochodach układ hamowania wyposażony jest w dodatkowe czujniki, które mierzą aktualne parametry pojazdu i dopasowują je do warunków na drodze. Niezależnie od tego, jak bogato wyposażone jest auto, w jego przewodach nadal obecny jest płyn hamulcowy.
Płyn hamulcowy składa się z kilku składników. W jego skład wchodzą m.in. etery alkilowe, glikole etylenowe, estry boranowe, czy polipropylenoglikole, a także dodatki uszlachetniające, które poprawiają parametry, m.in. odporność na pienienie się, gęstość, lepkość i temperaturę wrzenia.
Jak parametry przekładają się na jakość hamowania?
- Lepkość płynu — im niższa, tym krótsza droga hamowania, ponieważ układ będzie reagował szybciej na zmiany ciśnienia.
- Temperatura wrzenia - im wyższa, tym lepsza jakość hamowania. Kiedy płyn zaczyna wrzeć, wytwarzają się w nim pęcherzyki powietrza, które nie przenoszą siły hamowania. W takiej sytuacji mamy do czynienia ze zjawiskiem, które w motoryzacji określane jest jako „korek parowy”. Wyższą temperaturę wrzenia zapewniają dziś płyny z oznaczeniem DOT-5, które w swoim składzie mają silikony, chociaż najczęściej używanym typem jest nadal DOT-4.
Czym jest oznaczenie DOT?
DOT określa przeznaczenie danego płynu do rodzaju pojazdów. DOT-4 to najczęściej stosowany płyn hamulcowy, ale na rynku dostępne są również te, oznaczone jako DOT-5 (które lepiej pochłaniają wilgoć i mają wyższą temperaturę wrzenia) oraz DOT-5.1 dedykowane do aut wyposażonych w system ESP (Electronic Stability Program, czyli układ stabilizacji toru jazdy).
Wymiana płynu hamulcowego — cena
To, ile kosztuje wymiana płynu hamulcowego, zależy nie tylko od kosztów pracy warsztatu, ale także jakości samego płynu. Jeśli chodzi o eksploatację auta to jeden z niższych wydatków, ponieważ sam koszt butelki o pojemności 250 ml to około 10 zł, a wymiana płynu zamyka się w średniej kwocie 100 - 120 zł. Jeśli wymiana płynu jest wykonywana razem z innymi pracami, np. wymianą pompy, tarcz czy zacisków, często koszt robocizny nie jest naliczany do finalnego rachunku.
Wymiana płynu nie jest jednak tak prosta, mechanik musi go odessać ze zbiornika wyrównawczego i pozbyć się starego płynu z przewodów, zastępując go nowym.
Co ile wymienia się płyn hamulcowy?
Ważne, aby płyn hamulcowy wymieniać regularnie, ponieważ wraz z czasem obniżają się jego parametry, co bezpośrednio przekłada się na bezpieczeństwo. Przyjmuje się, że wymiana powinna mieć miejsce co 40-50 tys. km lub co dwa lata, ale parametry też mogą różnić się w zależności od modelu auta i wskazań producenta. Z całą pewnością o wymianie należy pomyśleć w przypadku zakupu używanego samochodu, ponieważ nie jesteśmy w stanie stwierdzić, jak długo płyn był eksploatowany przez poprzedniego właściciela. Podobnie, jeśli widzimy, że płyn jest wyraźnie ciemniejszy lub pojawia się wspomniany korek parowy i czujemy, że układ hamulcowy odpowiada na nacisk na pedał z opóźnieniem.
Największym niebezpieczeństwem jest wyciek płynu hamulcowego lub niski poziom płynu hamulcowego. O niedostatecznej ilości płynu świadczy wyczuwalny spadek jakości hamowania, a także drżenie i wibracje pedału, połączone z charakterystycznym podskakiwaniem auta w trakcie hamowania. Płyn ubywa przede wszystkim na skutek eksploatacji, ale może też dojść również do jego wycieku. W tej drugiej sytuacji mokre ślady widoczne będą na oponach i kołach. Przyczyn może być kilka:
- rozszczelnienie przewodów hamulcowych, które mogą się zużyć lub przetrzeć,
- awaria zacisków,
- awaria pompy hamulcowej lub zaworka odpowietrzającego.
Każdy niepokojący objaw w działaniu układu hamulcowego powinien skłonić nas do sprawdzenia poziomu płynu hamulcowego w zbiorniczku wyrównawczym, który musi utrzymywać się między minimalną a maksymalną wartością. Zbiornik powinien być widoczny już po podniesieniu maski. Przy regularnym serwisowaniu auta wszelkie nieprawidłowości mechanik zdiagnozuje, zanim przełożą się na bezpieczeństwo użytkowania samochodu.