Co to jest stalking? Co odróżnia stalkowanie i nękanie?
Stalking to przerażający problem, który wpływa na miliony ludzi na całym świecie. Jest to forma przemocy, która może zrujnować życie ofiary, powodując cierpienie i lęk. Ofiary stalkingu są narażone na nieustanne nękanie, kontrolę, szantaż i groźby. Przestępcy starają się poznać szczegóły życia ofiary, przy użyciu środków takich jak monitoring, przechwytywanie połączeń czy monitorowanie aktywności w sieci. Stalking może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia psychicznego i fizycznego ofiary, dlatego ważne jest, aby wiedzieć, jak się bronić i jak pomóc osobie dotkniętej tym problemem. W tym artykule omówimy przyczyny, skutki i sposoby radzenia sobie z stalkingiem.
Co to jest stalking? - definicja i przykłady
Stalking to zjawisko, które określa się jako nieustanne uporczywe nękanie, prześladowanie lub dręczenie innej osoby. Polega on na działaniach, które są niezgodne z wolą ofiary i wywołują u nie niepokój lub strach. Stalking może być wykonywany zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym.
Stalker - kto to?
Stalker jest to osoba, która śledzi kogoś lub gromadzi dane o ofierze, aby używać ich w celu prześladowania. Stalkerzy mogą stosować różne metody, aby zbierać informacje na temat swojej ofiary. Mogą to robić przez internet, obserwując swoją ofiarę online lub w realnym świecie, zbierając informacje w pracy, szkole czy od znajomych. Po zdobyciu informacji nękają ofiarę, wysyłając jej niestosowne wiadomości lub pojawiając się w miejscach w których zazwyczaj bywa ich ofiara.
Stalking - przykłady
Stalking może mieć różne formy, w tym przemoc fizyczną lub psychiczną, zastraszanie, szantaż, przymuszanie do określonych działań lub unikania określonych ludzi lub miejsc. Z reguły obsesyjne zachowanie stalkerów skierowane jest na jedną osobę, ale może też dotyczyć rodziny, przyjaciół i kolegów z pracy.
Przykładem stalkingu jest inwigilacja. Stalkerzy mogą monitorować ruch ofiary online lub offline, śledzić jej położenie i zachowanie, a nawet wybierać i przeszukiwać jej dom. Niektóre z najbardziej zaawansowanych form inwigilacji mogą obejmować instalowanie aplikacji do śledzenia ofiary lub podsłuchiwanie jej. Zdarza się, że stalkerzy sabotują życie ofiary, wykorzystując jej dane osobowe lub informacje o jej pracy lub życiu prywatnym.
Odróżnij stalking od nękania!
Stalking i nękanie to dwa odmienne terminy, które czasami są mylone ze sobą. Pierwszy z nich jest pojęciem szerzej zakrojonym i obejmuje szereg działań, które są zazwyczaj zorganizowane, powtarzalne i wyraźnie wskazujące na intencję kontroli nad ofiarą. Z kolei nękanie jest pojęciem węższym i odnosi się do jednostkowych, obraźliwych lub agresywnych działań. Szereg działań podejmowanych przez osobę która kogoś stalkuje może obejmować nękanie.
Stalking jest często kojarzony z celowym i uporczywym śledzeniem lub inwigilacją ofiary, jednak zakres zachowań może być znacznie szerszy. Stalker może wysyłać ofierze niechciane listy, e-maile, SMS-y lub nawet dzwonić i wysyłać prezenty. Może również wykorzystywać inne osoby, aby kontaktować się z ofiarą. Może również obejmować śledzenie ofiary, prześladowanie jej w Internecie lub monitorowanie jej aktywności w mediach społecznościowych.
Z kolei nękanie obejmuje wyłącznie pojedyncze działania, takie jak obraźliwe lub groźne wiadomości, szykanowanie lub wyzywanie ofiary. Nękanie może również obejmować zastraszanie fizyczne, zastraszanie seksualne lub zastraszanie online.
Dlaczego stalkowanie jest takie niebezpieczne?
Stalking jest zazwyczaj bardzo traumatyczny dla ofiar, ponieważ ich poczucie bezpieczeństwa i prywatności jest stale naruszane. Ofiary stalkingu odczuwają lęk, stres i często depresję. Osoby doświadczające stalkingu miewają problemy ze snem przez to, że dostają niepokojące wiadomości, czują się śledzone lub podglądanie przez okna.
Stalking - jakie są przyczyny?
Stalking często ma miejsce w przypadku byłych partnerów, ale może dotyczyć również przyjaciół, pracowników lub obcych osób. W niektórych przypadkach stalker zamierza zrobić krzywdę swojej ofierze, innym razem chce mieć wpływ na jej życie, poprzez wzbudzanie strachu i niepokoju.
Stosunkowo nowym pojęciem jest również cyberstalking. To zjawisko polega na prześladowaniu ofiary za pośrednictwem internetu. Może być spowodowany przez niechęć, zazdrość lub wręcz przeciwnie, nadmierną sympatię lub w skrajnych przypadkach obsesję na punkcie osoby poznanej w internecie.
Problem ten dotyka najczęściej osób prężnie działających w mediach społecznościowych takich jak instagram czy youtube. Influencerzy oraz youtuberzy bardzo często mierzą się z hejtem, jednak czasem dochodzi skrajnych przypadków stalkingu. Osoba pokrzywdzona może być narażona na nękanie i prześladowanie ze strony tzw. „stalkerów”, którzy wykorzystują media społecznościowe, takie jak Twitter, Facebook, Instagram czy YouTube, aby nękać i wyśmiewać swoje ofiary. Stalkerzy mogą również rzucać groźby, obrażać lub szantażować ofiarę, aby wpływać na jej zachowania czy działalność w internecie.
Co robić, gdy jesteś stalkowany?
Dokumentowanie działań stalkera to ważna część procesu rozwiązywania problemu. Szczególnie ważne jest, aby zbierać dowody, które będą służyć jako dowody w przypadku procesu sądowego.
1. Zapisuj wszystkie informacje, które możesz uzyskać na temat stalkera. Obejmują one numer telefonu, adres e-mail lub inne informacje kontaktowe. Możesz również nagrywać rozmowy telefoniczne i zbierać SMS-y jako dowód.
2. Zapisz wszystkie daty i godziny, w których stalker Cię śledził lub nękał, a także wszelkie informacje, które możesz o nim uzyskać. Możesz również zrobić zdjęcia dowodowe, aby zapisać działania stalkera.
3. Zwróć uwagę na wszelkie szczegóły i zapisz je. To może obejmować pojazdy, którymi stalker Cię śledzi, miejsca, w których Cię znajduje lub inne działania, które Cię nękają.
4. Jeśli podejrzewasz, że w twoim otoczeniu może znajdować się sprzęt szpiegowski taki jak mini kamera, dyktafon lub lokalizator gps, możesz zaopatrzyć się w wykrywacza lokalizatorów lub kamer. Warto co jakiś czas sprawdzić swoją przestrzeń za pomocą tego urządzenia.
Jeśli czujesz zagrożenie ze strony stalkera ważne jest aby pozostać w stałym kontakcie z rodziną i bliskimi, aby mogli się oni odpowiednio wspierać i monitorować sytuację. Jeśli nie czujesz się bezpiecznie, powinieneś skontaktować się z policją oraz wykwalifikowanym terapeutą, aby uzyskać pomoc. Pamiętaj o ochronie swojej prywatności online. Nie udostępniaj osobistych informacji na swoich profilach społecznościowych.
Dobrym rozwiązaniem może być zainstalowanie lokalizatora GPS. Lokalizator GPS pozwala na monitorowanie osoby w czasie rzeczywistym i umożliwia jej rodzinie kontrolowanie sytuacji. Może to pomóc w zapobieganiu zagrożeniom, takim jak porwanie, ponieważ rodzina będzie posiadać informacje na temat lokalizacji. Niektóre lokalizatory, są wyposażone w przycisk SOS, który wysyła do odpowiedniej osoby natychmiastowy sygnał, informujący o niebezpieczeństwie. Posiadanie takiego lokalizatora może się też przełożyć na większy komfort psychiczny ofiary stalkingu, ze względu na większe poczucie bezpieczeństwa.
Stalking jest przestępstwem i może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych. Ofiary stalkingu powinny zgłosić się na policję i skontaktować się z organizacjami, które zajmują się problemem. Osoby, które uważają, że są ofiarami stalkingu, powinny również skorzystać z pomocy psychologicznej.
Stalking - kiedy zgłosić się na policję?
Każdy przypadek stalkingu powinien być zgłoszony na policję. Stalking jest poważnym wykroczeniem i może zagrażać zdrowiu i życiu ofiary. Osoba doświadczająca stalkingu powinna zgłosić się po pomoc, gdy tylko zauważy jakiekolwiek oznaki tego zachowania.
Policja może interweniować w przypadku stalkingu, jeśli zachowanie stalkera zagraża zdrowiu lub życiu ofiary. Policja może również interweniować, jeśli stalker ignoruje ostrzeżenia lub grozi ofierze fizycznym lub seksualnym uszczerbkiem na zdrowiu.
Ofiara powinna również poinformować policję o wszelkich informacjach, które mogą pomóc w wykryciu i zatrzymaniu stalkera.
Jakie konsekwencje prawne niesie ze sobą stalking?
Przestępstwo stalkingu może być karane grzywną, ograniczeniem wolności lub pozbawieniem wolności. W zależności od stopnia, w jakim przestępstwo jest popełniane, sąd może orzec karę więzienia od trzech miesięcy do pięciu lat.
Oprócz kar prawnych, osoba, która jest oskarżona o stalking, może także zostać ukarana zakazem zbliżania się do ofiary, zakazem nawiązywania kontaktu z ofiarą, zakazem zbliżania się do miejsca pracy lub zamieszkania ofiary.
Ponadto, osobie oskarżonej o stalking może zostać nałożona kara pieniężna w postaci odszkodowania i zadośćuczynienia dla ofiary. Osoba, która doznała uszczerbku na zdrowiu lub straty materialnej, może ubiegać się o odszkodowanie od oskarżonego.
Stalking - czy można mu jakoś zapobiec?
Często nie mamy wpływu na zachowania i reakcje innych ludzi. Jednak mamy wpływ na to jak chronimy informacje o sobie. Możemy zmniejszyć ryzyko stalkingu lub jego poważnych skutków dzięki przestrzeganiu kilku podstawowych zasad.
Po pierwsze, ważne jest, aby zapoznać się z zagadnieniem cyberbezpieczeństwa. Należy korzystać z silnych haseł i systemów uwierzytelniania wielopoziomowego, a także unikać korzystania z publicznych sieci Wi-Fi, aby chronić swoje dane osobowe i dane finansowe oraz zmniejszyć ryzyko wycieku danych.
Po drugie, ważne jest, aby zachować szczególną ostrożność podczas udostępniania informacji osobowych. W szczególności, należy unikać udostępniania danych osobowych na publicznych platformach społecznościowych, a także informacji o swoich planach podróży lub innych ważnych wydarzeniach.
Po trzecie, należy zachować ostrożność podczas korzystania z publicznych sieci społecznościowych. Warto pamiętać, aby nigdy nie udostępniać swoich danych logowania ani haseł, ani nie pozostawiać ich w komputerze lub na urządzeniach mobilnych.