Komputer pokładowy w samochodzie — jak działa, czym jest i jaką pełni funkcję?
Komputer pokładowy w samochodzie to prawdziwe centrum dowodzenia każdego auta. Jeszcze kilkanaście lat temu był traktowany jako drogi gadżet. Dziś każdy samochód zjeżdża z takim wyposażeniem z taśmy produkcyjnej. To urządzenie, które odczytuje, gromadzi i przetwarza dane, dzięki czemu jest w stanie sterować pracą wszystkich układów i wykrywać nieprawidłowości.
Czym jest komputer pokładowy?
Jeśli zastanawiasz się, co to jest komputer pokładowy i czy jest potrzebny w twoim samochodzie, warto go porównać do układu nerwowego w naszym ciele. Siatka neuronów przesyła informacje dotyczące działania wszystkich układów składowych, które na bieżąco analizuje nasz mózg i reaguje, jeśli jest taka potrzeba. Kiedy kilkanaście lat temu komputery samochodowe były rzadkością, dopiero awaria auta informowała kierowcę, że jakaś część wymaga naprawy lub wymiany. Dziś możemy reagować szybciej i w wielu przypadkach wspomnianym awariom zapobiegać. Po wejściu do samochodu i aktywacji systemu zostaje przeprowadzone sprawdzenie — komputer podaje podstawowe informacje jak temperatura płynu chłodzącego, obroty, a także szereg informacji dodatkowych.
We współczesnych autach komputer steruje dosłownie wszystkim. Od spalania i optymalnej pracy auta po możliwość odtwarzania filmów, muzyki i korzystania z nawigacji. Systemem oświetlenia w trakcie jazdy czy zmiany biegów również steruje maszyna.
Rodzaje komputerów samochodowych?
Nowe technologie są obecne w przemyśle samochodowym już od wielu lat. Ich możliwości są nieustannie rozwijane, a funkcje modyfikowane. Wszystko dla zwiększenia bezpieczeństwa pasażerów i innych uczestników ruchu, dbałości o środowisko, a także komfortu jazdy.
Pierwsze komputery były w tanie sterować zapłonem, monitorować temperaturę i ciśnienie oleju w silniku. Dziś komputer do auta jest naszpikowany różnego rodzaju sensorami, które ułatwiają kierowcy prowadzenie auta. Optymalizuje pracę takich systemów jak ABS (z ang. Anti-Lock Braking System) czy ASR (z ang. Acceleration Slip Regulation). Podaje informacje na temat m.in.:
- bieżącego zużycia paliwa,
- liczby kilometrów do najbliższego tankowania,
- przejechanej trasy,
- konieczności zapięcia pasów,
- trybu pracy silnika (jazda sportowa lub ekonomiczna),
- ciśnienia w oponach.
Podczas gdy w starszych autach ten główny sterownik nie był widoczny, a komunikaty wyświetlały się w postaci podświetlonych kontrolek, w nowych modelach komputery mają dotykowe ekrany LCD z opcją wejścia w poszczególne funkcje i jeśli tego potrzebujemy, zmiany parametrów. Komputery samochodowe zapamiętują ustawienia kilku użytkowników, a także preferowany wygląd panelu sterującego czy podświetlenia auta. Zaawansowane systemy są zintegrowane z czujnikami parkowania, kamerą, a także systemem nawigacji GPS. Wspomagają kierowcę w trakcie jazdy w trudnych warunkach i podsuwając optymalne rozwiązania.
Działanie komputera w aucie z silnikiem elektrycznym to już prawdziwa magia. Nie tylko monitoruje on pracę wszystkich podzespołów, ale daje możliwość zdalnej diagnostyki samochodu, a nawet jego naprawy, a w przypadku niektórych modeli możliwość odblokowania rezerwy energii potrzebnej do dojechania do najbliższej stacji ładującej.
Niezależnie od stopnia zaawansowania każdy komputer w samochodzie nie tylko monitoruje, ale też zapisuje i gromadzi dane historyczne, również błędy. W celu identyfikacji awarii jakiegoś czujnika, po podłączeniu do zewnętrznego urządzenia, wyświetli się kod, dzięki czemu diagnostyka jest szybsza a usunięcie awarii łatwiejsze.
Czym różni się sportowy komputer pokładowy od standardowego?
Sportowy komputer pokładowy to raczej określenie dodatkowych funkcji głównego sterownika w aucie niż samego modelu. Coraz częściej nowoczesne modele wyposażone są w tryb sport. Aktywacja tej opcji oznacza możliwość bardziej agresywnej jazdy — zmienia się tryb pracy silnika, moc, a w niektórych modelach również ustawienia amortyzatorów. Pedały reagują szybciej na najmniejszy nacisk, a skrzynia zmienia biegi przy znacznie wyższych obrotach niż w standardowym trybie jazdy. Jeśli komputer pokładowy wyposażony jest w tryb sport, zwykle oznacza to też możliwość zmiany jego ekranu LCD na charakterystyczny dla sportowych aut.
Komputer pokładowy OBD — funkcje
OBD (z ang. On-Board Diagnostics) oznacza zdolność systemów auta do samodiagnostyki, która dziś jest podstawą funkcją każdego komputera w samochodzie. To ten system odpowiada za pojawiające się na kokpicie świecące kontrolki i komunikaty informujące o usterkach. Pierwsze tego typu urządzenia stosowano w autach już na przełomie lat 60. i 70. Od 1988 roku w USA system był obowiązkowym wyposażeniem seryjnych samochodów. Jego główną funkcją było informowanie o usterkach i w ten sposób zapobieganie zwiększonej emisji spalin.
Stale rosnące wymagania związane z ekologią sprawiły, że OBD pierwszej generacji okazały się niewystarczające. Właśnie dlatego OBD-II (drugiej generacji) są już bardziej zaawansowane. Obowiązują w USA już od 1996 roku. Polskim odpowiednikiem jest EOBD, który obowiązuje w krajach Unii Europejskiej od 1 stycznia 2001 roku, a w Polsce wymagany był dokładnie rok później.